Transactionele Analyse Driver: Wees perfect! (4/5)

Nina kan alles. En ze heeft het leven onder controle. Anderen zijn wel eens jaloers op haar ogenschijnlijk perfecte voorkomen: de juiste jurk, gemanicuurde nagels en haar dat altijd goed zit. Naast een druk gezin runt ze haar eigen zaak. Haar werk kost haar heel veel tijd, maar dan is het wel perfect in orde. Hoe maakt de overtuiging ‘Wees perfect’ haar kapot? 

Thuis worden ze weleens gek van haar: de schone was moet op kleur worden opgehangen of in strakke stapeltjes gevouwen. Ze heeft een schoonmaker, maar daar ergert ze zich vaak aan, omdat ze het zelf veel beter kan. Wanneer Nina bij een vriendin gaat eten, moet ze zich inhouden om een scheef hangend schilderij niet recht te hangen. Soms doet ze het stiekem toch, als niemand kijkt.

Falen is geen optie

Ligt jouw lat ook hoog? Denk je dat het altijd beter kan? Besteed je onder stress snel te veel tijd aan je werk? Dan kan het zijn dat je jezelf herkent in de Wees Perfect Driver. Iemand met deze Driver bereidt haar werk zeer grondig voor. Ze is ook bang dat anderen de werkzaamheden minder goed kunnen uitvoeren, dus durft nauwelijks te delegeren. Fouten maken of rommelig werk leveren is geen optie! In haar streven naar perfectie is ze geneigd alles zelf op te pakken. Hierdoor kan ze het idee krijgen dat ze alles alleen moet doen, wat stress oplevert. Als de Wees Perfect ook nog de neiging tot Wees Sterk heeft, wordt het oppassen voor de gezondheid.

Ze streeft naar perfectie, op echt álle vlakken

Iemand met een stevige Wees Perfect Driver is in het dagelijkse leven wel te herkennen als een soort superwoman. Want het perfectionisme beperkt zich vaak niet tot een gebied. Sterker nog: ze streeft naar perfectie op álle vlakken! Je herkent deze Driver aan het zorgvuldig kiezen van woorden en taal die nuancering en precisie aangeeft, zoals: ‘als het ware, waarschijnlijk, mogelijkerwijs, zoals we hebben gezien, volledig’. Het gestructureerde denken kan je terug zien in het aftellen op de vingers en het duiden van een verhaal met de handen. Uiterlijk is de Wees Perfect vaak goed verzorgd, met zorgvuldig afgestemde kleding. De lichaamshouding is rechtop en in balans.

Alleen het beste is goed genoeg

De Wees Perfect heeft leuke kanten, zoals dat ze echt klassewerk levert. Het zijn vaak graag geziene gasten op de werkvloer. Mensen die hun beslissingen zorgvuldig afwegen, oog hebben voor details, grondig onderzoek doen en gaan voor kwaliteit. Ze gaan niet over een nacht ijs en tonen een sterk verantwoordelijkheidsgevoel. Ze halen de laatste fouten uit een rapport en hebben vaak een sterk analytisch vermogen.

Perfectionisme kan leiden tot uitstelgedrag en zelfs tot faalangst

De keerzijde van de Wees Perfect Driver is dat het perfectionisme kan leiden tot uitstelgedrag en zelfs doorslaan naar faalangst. Vanuit de gedachte: als ik het niet perfect voor elkaar krijg, dan kan ik het maar beter helemaal niet doen.  In dat geval werkt de Driver verlammend. En omdat fouten maken geen optie is kan iemand in deze Driver zich verliezen in het proberen om alles en dan ook alles onder controle te krijgen. Dit resulteert dan in:
•    te veel aandacht besteden aan irrelevante details
•    (te) veel tijd nemen voor beslissingen
•    moeite met onderscheiden van hoofd- en bijzaken
•    niet in staat gesprekken, rapportages in te korten
•    teveel informatie en verklaringen vragen en geven

Kortom: de doorgeslagen Wees Perfect Driver raakt wat verkrampt, waardoor ze verstrakt in haar gedrag en de lol er wel een beetje af is….

Van ik MOET naar ik MAG

Herken je jezelf in het Drivergedrag van de Wees Perfect? Dan zijn dit tips om deze Driver te neutraliseren (wanneer je merkt dat je erin schiet), zodat niet je Driver maar jijzelf de touwtjes in handen hebt:

•    stel realistische doelen (vraag anderen wat realistisch is, want jouw lat is misschien te hoog)
•    verdiep je in hoe je prioriteiten kunt stellen
•    wees je bewust van je eigen doelen en neem die serieus
•    houd je aan deadlines
•    plan om op tijd klaar te zijn i.p.v. teveel tijd te gebruiken om te plannen
•    train jezelf erin om jezelf te vragen wat de consequenties werkelijk zijn als het niet helemaal zou lukken. Het is vaak angst voor ingebeelde rampen (de vraag: ‘Wat is het ergste wat me kan overkomen?’ levert ook interessante informatie op)
•    maak er een gewoonte van anderen te vertellen dat hun fouten geen rampen zijn, dat ze fouten mogen maken

De Allower

En wanneer je last ondervindt van je Driver kan je ook bewust je gedachten her-programmeren met (daar is ie opnieuw!) een Allower.  Een Allower is een toestemming die je aan jezelf geeft om ander gedrag te vertonen. Iets wat je MAG van jezelf. Dus in plaats van tegen jezelf te zeggen dat je perfect MOET zijn, bedenk je een tegenhanger die begint met: “Ik MAG … (vul maar in). Bijvoorbeeld, in dit geval: ‘Ik MAG fouten maken’ of ‘Ik MAG me voor 80% inzetten, dan is het nog steeds goed genoeg.’

Twijfel je of je deze Driver inzet? Vraag dan eens aan iemand uit je omgeving: ‘Wat zie je mij doen als ik gestrest ben?’

Dit blog verscheen eerder in het relaxte online magazine over stress: STRESSED OUT