Transactionele Analyse Driver: Wees Sterk (1/5)

Hoe kan de gedachte ‘Wees Sterk’ je slopen? In deze serie vertel ik over de vijf Drivers uit de Transactionele Analyse, die je drijven én je kapot kunnen maken (Transactionele wattes? Lees daar hier meer over!). Drivers bieden een eindeloze bron van ellende, omdat ze de illusie in stand houden dat we liefde en bestaansrecht moeten verdienen. Dit keer dus Driver 1: Wees Sterk! Dit blog verscheen eerder in het relaxte online magazine over stress: STRESSED OUT

Mirjam toont krachtig en een tikje ongenaakbaar. Binnen haar team wordt ze gezien als de ‘rots in de branding’. Thuis trouwens ook. Haar man en kinderen zijn dol op haar, en ze staat altijd voor ze klaar. Binnen het afgelopen jaar heeft Mirjam haar moeder verloren. Ook heeft haar zoon gedragsproblemen, waardoor Mirjam en haar man regelmatig gesprekken hebben op school.

Soms voelt Mirjam zich moe en verdrietig en maakt ze zich veel zorgen over haar zoon. Toch heeft ze gewoon doorgewerkt: ‘Ja de tent moet wel blijven draaien, eten op tafel en de hypotheek betaald. Ik ben daar nu eenmaal verantwoordelijk voor. Niemand heeft er wat aan als ik bij de pakken neer ga zitten.’ Het gekke is dat je eigenlijk niets ziet aan Mirjam.

Doorgaan waar anderen stoppen

Iemand met de ‘Wees Sterk Driver’ werkt door waar anderen het laten afweten. Ook als de werkdruk haar te veel wordt, gaat ze verder. Ze verbergt haar onvermogen dingen op tijd af te krijgen en ploetert ’s avonds of in het weekend eenzaam voort. Anderen hulp vragen is toegeven dat je het zelf niet kunt. Ze sterft liever in het harnas, dan dat ze iets niet afmaakt.

Mensen met de Wees Sterk Driver hebben vaak moeite contact te maken met hun gevoelens

Wees Sterk Drivergedrag kun je herkennen aan bepaalde signalen. Bijvoorbeeld wanneer je je gedrag en gevoelens buiten jezelf legt. Het ligt aan iets of iemand anders dat je boos, verdrietig of verveeld bent. Of dat je uit je slof bent geschoten. Non-verbaal herken je dit Drivergedrag aan een gesloten lichaamshouding met weinig gebaren of mimiek. Ogenschijnlijk zijn er weinig/geen emoties. Mensen met deze Driver hebben vaak moeite om contact te maken met hun gevoelens.

Groot gevoel voor verantwoordelijkheid

Deze Driver heeft ook positieve kanten. Mensen met een Wees Sterk Driver kunnen goed zelfstandig zaken afhandelen, nemen graag de leiding en initiatief en werken autonoom. Ook hebben ze vaak een groot gevoel voor verantwoordelijkheid en een vermogen tot logisch nadenken. Allemaal prachtige kwaliteiten. Echter wanneer je in Drivergedrag schiet veranderen deze kwaliteiten in valkuilen.

Piepen is voor watjes, vindt iemand met de Wees Sterk Driver, bij zichzelf, maar ook bij anderen

De keerzijde uit zich in ‘alles zelf doen’ en geen hulp vragen. Niet delegeren maar door ploeteren. Bang om ‘zwakkere’ gevoelens te tonen. De eigen gevoelens worden onderdrukt. Soms in zulke extreme mate dat je ook minder/geen pijn voelt bij bijvoorbeeld blessures. Zo kan je een botbreuk aanzien voor een kneuzing. Of hoofdpijn als aanstellerij. En naast het niet erkennen van de eigen gevoelens is er ook een grote kans dat de Wees Sterk de gevoelens van een ander niet erkent, en deze als onzinnig of aanstellerij ziet. Piepen is voor watjes. In het sociale contact kan de Weest Sterk dominant en sturend zijn, snel het gesprek overnemen, geen vragen stellen en vinden dat alles logisch en beredeneerbaar moet zijn. Met zinnen van collega’s als ‘Ik voel dat gewoon zo’ kan hij weinig. Het risico van een overactieve Wees Sterk Driver, is dat je ver afraakt van je eigen gevoelens en behoeften. Waardoor je grenzen niet meer voelt. Een burn-out kan dan heel plotseling als een grote verassing komen.

Van ik MOET naar ik MAG

Herken je jezelf in het Drivergedrag van de Wees Sterk? Dan zijn dit tips om deze driver te neutraliseren (wanneer je merkt dat je erin schiet), zodat niet je Driver maar jijzelf de touwtjes in handen hebt:

• vraag anderen je te helpen

• doe in de tijd die je over hebt iets waarvan je werkelijk kunt genieten

• houd een overzicht bij van je werk en je tijd, zodat je je werkdruk kunt overzien

• realiseer je dat anderen ook belangrijke vaardigheden, kennis, enthousiasme of tijd kunnen bijdragen aan je werk (en blij kunnen zijn met de gelegenheid om bij te dragen)

De Allower

En wanneer je last ondervindt van je Driver, kun je ook bewust je gedachten her-programmeren met een Allower. Een Allower is een toestemming die je aan jezelf geeft om ander gedrag te vertonen. Iets wat je MAG van jezelf. Dus in plaats van tegen jezelf te zeggen dat je sterk MOET zijn, bedenk je een tegenhanger die begint met: ‘Ik MAG … (vul maar in).’ Bijvoorbeeld: ‘Ik MAG hulp vragen’ of ‘Ik MAG gevoelens tonen.’
Twijfel jij of je deze Driver inzet? Vraag dan eens aan iemand uit je omgeving: ‘Wat zie je mij doen als ik gestrest ben?’